Bạn đang đọc: Ai là vị trạng nguyên trẻ tuổi nhất nước nam?
Vị Tân khoa tthấp tuổi
Nguyễn Hiền quê làm việc Dương A, huyện Thượng Nguyên, lấp Thiên Trường sau đổi là trấn Sơn Nam Hạ (ni thị trấn Nam Trực, tỉnh Nam Định). Thulàm việc nhỏ dại, ông học thông viết thành thạo, được đông đảo người quý mến. Tương truyền, Khi lên 10 tuổi, gia đình đến ông đi học thầy chùa. Thầy ca dua bắt đầu viết được 10 trang giấy, Hiền tức tốc phát âm được ngahệt như tín đồ đã từng tới trường rồi.
Năm 11 tuổi, nổi danh Hiền sẽ lừng lẫy ở đế kinh với được mệnh danh là thần đồng. Bấy tiếng bao gồm fan họ Đặng từ thấy mình đã đọc không còn những sách, nghe tên tuổi Hiền mong mỏi đến demo tài văn uống bút, tức khắc tìm đến bên Hiền cùng mang nhan đề theo bài xích phú "Phượng hoàng sào a, kì lân du úc". Khách ra hạn số câu với từng câu đều sở hữu giờ chỉ về một loại chũm thụ.
Hiền ứng khầu đáp ngay rằng: "Phi long kiên chiểu/Mã bất xuất hà /Ý bỉ Hữu Hùng bỏ ra thế/ Ấp vu Dulặng Lộc chi a". Nghĩa là: "Rồng không phai lên chỗ ao, hồ/Ngựa ko từ sông phi ra/ Đẹp gắng đời gồm họ Hữu Hùng/Làm nhà tại vị trí Dulặng Lộc.
Người bọn họ Đặng hết sức trầm trồ với tnóng tắc khen “Thiên tài! Thiên tài!”. Năm ấy, Hiền thi mùi hương đỗ đầu (Giải nguyên). Vào năm Thiên ứng Chính Bình thứ 16 (âm lịch năm Tân Mùi), vua Trần Thái Tông trọng dụng thánh thiện tài, chiêu đãi kẻ sĩ. Vua cho mngơi nghỉ khoa thi mập. Nguyễn Hiền bắt đầu mười ba tuổi về khiếp ứng thí và mau lẹ được mang đỗ trạng nguyên ổn. Khóa thi này, ngoài Nguyễn Hiền đỗ Trạng Ngulặng còn tồn tại 2 người không giống đỗ cao với cũng cùng có một điểm bình thường. Đó là họ các còn khôn xiết ttốt tuổi.
 |
| Đền thờ Trạng Nguim Nguyễn Hiền trên Nam Định |
Người đỗ đồ vật nhị chính là Lê Văn uống Hưu, Bảng Nhãn 18 tuổi cùng Đặng Ma La, Thám Hoa 14 tuổi. Chúng ta ít chạm mặt nhiều tư liệu viết về Thám Hoa Đặng Ma La nhưng tên tuổi của vị danh y lỗi lạc Lê Văn Hưu được rất nhiều sử sách lưu lại. Sau này, Lê Vnạp năng lượng Hưu gồm thời gian ra làm quan tiền nhưng lại chủ yếu thời hạn ông dành cho nghề thuốc.
Về Trạng nguyên Nguyễn Hiền, Mặc dù còn nhỏ tuổi tuy vậy phong cách thoải mái và tự nhiên, đĩnh đạc, đối ứng trôi rã. Rất kinh ngạc, Vua Trần Thái Tông mới tò mò và hiếu kỳ hỏi vị Tân khoa: "Trạng nguyên ổn học tập làm việc đâu?". Trạng Hiền quỳ tâu: "Thần xin tâu đại vương, thần chỉ học thần...với thỉnh phảng phất gồm hỏi sư ông sống cvào hùa thôn thêm song bố chữ.
Vua thấy Trạng Hiền nói năng quê kịch cơ mà còn có vẻ tự phụ ko được vừa lòng đề xuất truyền phán buộc Trạng trngơi nghỉ về học lễ nghĩa thêm. Trạng Hiền vì vậy không được ban áo mão. Trạng Hiền về quê, ngày ngày đọc sách tuy thế vẫn mê mẩn đùa bời, hay lúc chậm rãi vẫn thuộc con nít cùng lứa chơi khăng, thả diều.
Đại Việt sử ký toàn thỏng cũng ghi chép lại sự khiếu nại này. "Năm Chính Bình đồ vật 16, Vua Trần Thái Tông ngự làm việc sân đình, gặp mặt những vị tân khoa đỗ cao trong kỳ thi. Thấy Hiền Mặc dù còn nhỏ tuổi, chưa rõ phương pháp lễ nghĩa yêu cầu không ban mũ áo, chỉ cho tất cả những người hộ vệ về quê để học tập thêm phxay tắc".
Câu chuyện tiếp sđọng Tàu
Một lần, sứ công ty Nguyên ổn lịch sự VN. Nghĩ rằng Đại Việt không tồn tại fan tài, lại tỏ ra bản thân đọc biết hơn người đề xuất ko coi ai ra gì. Y chỉ dẫn một bé ốc xoắn nhờ xâu qua ruột nó một tua chỉ mảnh. Viên sứ đọng ngênh ngang đến biết: "Được như thế, ta mới Chịu vào thành".
Biết rõ viên sđọng mong muốn test tài quân dân Đại Việt, Vua Trần Thái Tông bèn truyền cho các quan liêu search cách xâu test nhưng mà vị nào thì cũng loay hoay cùng đành lè cổ lưỡi, không đồng ý. Chợt tất cả fan mách Vua hỏi test Trạng nguim Nguyễn Hiền. Vua sực ghi nhớ bèn mau lẹ cử tín đồ đi hỏi Trạng.
Viên quan tiền được giao bài toán về làng mạc Dương A gặp gỡ ngay lập tức một là ttốt chăn trâu nghịch đất đầu làng mạc. Thấy trong các số đó bao gồm một cậu bé mặt mũi khôi ngô vẫn bày đến số đông các bạn đắp một nhỏ voi bằng đất nhưng mà tđọng chỉ lẫn tai, vòi... hoàn toàn có thể ngoe nguấy cử rượu cồn được, sứ đọng giả thứ chừng sẽ là Trạng Hiền bèn buông một vế đối dò hỏi coi đúng liệu có phải là Trạng Nguyên ổn ko. Thực ra, vị quan này nghe khét tiếng của Trạng ngulặng Nguyễn Hiền đã thọ nhưng mà chưa gặp gỡ khía cạnh, ông mượn thời gian này xem xét thấy tai nghe.
 |
| Truyện toắt giai thoại về Trạng nguyên Nguyễn Hiền. |
Vị quan ra vế đối: "Tự là chữ, cất giằng đầu, tử là bé, bé ai nhỏ ấy?". Cậu bé bỏng nghe được, ko ngước phương diện lên, cũng rảnh buông một câu: "Vu là bác, bò ngang lưng, đinc là đứa, đứa như thế nào đứa này".
Về câu đối của viên quan lại nọ, chủ kiến của ông này xuất một vế đối theo lối tách trường đoản cú chữ Hán. Chữ từ gồm hai thành phần bên trên nlỗi chiếc giằng xay, dưới là chữ tử. Để ngulặng trường đoản cú có nghĩa là chữ, quăng quật giằng trên còn lại chữ tử tức là con với đính luôn cùng với vế nôm tiếp đó thành một câu hỏi nửa chữ nửa nôm. Câu hỏi cũng có sắc đẹp thái của bạn trên hỏi kẻ dưới.
Thấy địch thủ ra vế đối điều này, Trạng Hiền cũng đối ngược lại bằng cách phân tách tự kết phù hợp với một phần nôm, chữ vu là chưng có nhị nét ngang với một đường nét móc, vứt nét ngang ở dưới thành chữ đinch nghĩa là đứa, đi cùng với với làm sao đứa này là một trong những vế đối ý khôn cùng chỉnh và gồm phần xược. Nhận câu đối lại, viên quan không còn tỏ ra tức giận mà lại ngược lại, vô cùng vui lòng do thực sự phía trên đó là Trạng Ngulặng Nguyễn Hiền.
Ông ta bèn xuống ngựa để lại ý vua vời Trạng về tởm. Nhưng Trạng Hiền không Chịu đựng, viện lẽ rằng, trước vua đến trạng kém nhẹm lễ buộc về, cơ mà lần này vua mang lại vời Trạng lên lại cũng ko giữ lại đúng lễ. Viên quan chần chờ làm cầm nào, nên nai lưng tình đầu đuôi cthị trấn sứ trả nước ngoài gửi câu đố nhưng không ai giải được. Trạng Hiền nghe biết chỉ cười, trở về với đám trẻ chnạp năng lượng trâu. Chờ đến viên quan tiền lên ngựa đi một quãng, ông bắt đầu xui đám trẻ thuộc hát:
Tích tịch tang, tích kế hoạch tang!/ Bắt bé kiến càng buộc chỉ ngang lưng/ Bên thì mang giấy mà bưng/ Bên thì thoa ngấn mỡ kiến mừng loài kiến sang/ Tích tịch tang, tích định kỳ tang!
Viên quan nghe nhđộ ẩm trực thuộc lời ấy, biết Trạng sẽ chỉ cách giải đó, phấn khởi ra về. Ngay sau thời điểm đối đáp được sứ thần Trung Quốc, Vua Trần Thái Tông chỉ thị mang lại quân bộ đội muốn mũ mão Trạng Ngulặng về tận quê của Nguyễn Hiền mời ông ra góp nước.
Về mang lại triều đình, sứ thần nhà Ngulặng Đô Sử vẫn còn đó ngơi nghỉ lại trên đây. Thấy vị Trạng Nguyên ổn Đại Việt còn ít tuổi, tỏ rõ sự coi thường. Hắn ta ra vế đố: Lưỡng Nhật bình đầu Nhật/ Tứ đọng Sơn điên hòn đảo Sơn; Nhị vương tnhãi con duy nhất quốc/ Tứ khẩu vùng vẫy gian.
Hiền đứng nhưng mà trả lời ngay lập tức rằng: "Đó là chữ điền vậy". Sứ Bắc thán phục, Hiền lập tức được vua trao cho chức Công bộ Thượng tlỗi. Và không nhiều thọ sau triều đình pmùi hương Bắc lại gửi thông điệp với 2 chữ "Tkhô hanh thủy". Vua không hiều thông điệp ước ao nói gì. Hiền lý giải ngay rằng: "Tháng 12 xuất quân". Thời bấy giờ đồng hồ Bắc triều muốn cầu viện biên giới, tận dụng những hào trưởng địa pmùi hương để dễ dàng bề đối phó Vua tôi đơn vị Trần. Nghe vậy, Vua Trần Thái Tông bèn cử binch hùng tướng mạo tốt dẹp bầy đàn tay không đúng. Vào tháng 12, giặc Nguyên ổn lui vày planer ko thành.
Những năm làm cho quan liêu trong triều, Nguyễn Hiền có không ít kế sách giỏi nhằm phò vua giúp nước. Năm Ất Hợi, nước ta lại bị giặc Chiêm Thành xâm lăng, bên vua hết sức lo bèn giao mang lại trạng nguim Nguyễn Hiền tiến công giặc giữ nước.
Chỉ ít lâu sau, quân giặc thua cuộc, Trạng Hiền thu quân về Vũ Minch Sơn mlàm việc tiệc khao quân với tâu lên vua. Nhà vua khôn xiết vui mừng và phong mang lại ông Trạng chức "Đệ độc nhất hiển quý quan". Về nông nghiệp & trồng trọt, ông cho đắp đê quai phạt sông Hồng, trở nên tân tiến phân phối vụ mùa thành công. Về quân sự, ông cho mlàm việc với võ đường để rèn quân luyện sĩ.
Ngày 14 mon 8 năm Bính Tý, Trạng nguim Nguyễn Hiền lâm bệnh trở nặng với qua đời, thọ 21 tuổi. Nhà vua thương tiếc truy phong ông là "Đại vương vãi thành hoàng" cùng tôn làm thần sinh sống 32 khu vực, trong những số đó có đình Lại Đà ngơi nghỉ làng mạc Đông Hội - thị trấn Đông Anh, Hà Nội Thủ Đô.
Trong thời điểm này, tại thường thờ Trạng Nguyên Nguyễn Hiền làm việc quê nhà ông, buôn bản Dương A (Nam Thắng, Nam Trực, Nam Định) còn giữ được không ít bài vị, dung nhan phong, câu đối, đại tự, quan trọng bảo đảm được cuốn Ngọc phả nói về sự việc nghiệp của ông, trong những số đó có câu mệnh danh kĩ năng của Nguyễn Hiền nhỏng sau:
"Thập nhị tuế khôi khai lưỡng quốc, Vạn niên thiên tuế lập tam tài". Tạm dịch là: "Mười nhị tuổi khai khoa hai nước, Nghìn năm ghi mãi chữ tam tài". Yêu thích và cảm phục tài năng của ông, thị trấn Thượng Hiền thay tên thành thị trấn Thượng Ngulặng để tách phạm húy tên ông.
