|
|  | |
 |  | TRANG CHỦ |
| .. Bạn đang đọc: Đạt lai lạt ma 14 | ĐẠT-LAI LẠT-MA LÀ AI?Đạt-Lai Lạt-Ma (達賴喇嘛)(ཏཱ་ལའི་བླ་མ་) là danh hiệu của một công ty lãnh đạo ý thức của Phật giáo Tây Tạng thuộc phe phái Cách-Lỗ (格魯派, gelugpa)hay còn gọilà Hoàng mạo phái (黃帽派) tức phái nón vàng. Đạt-Lai Lạt-Ma là gọi theo phiên âm Hán Việt (達賴喇嘛). "Đạt-Lai" có gốc từ tiếng Mông Cổ tức thị "biển cả" còn "Lạt-ma" là từ giờ đồng hồ Tây Tạng được dịch từ giờ Phạn “guru” là từ xưng hô giành riêng cho các vị Đạo sư. "Đạt-Lai Lạt-Ma" có nghĩa là "Đạo sư với trí huệ như biển lớn cả". Vào lối dùng từng ngày nhiều người còn sử dụng từ bỏ Phật sống (hoạt Phật) để chỉ Đạt-Lai Lạt-Ma. Danh hiệu Đạt-Lai Lạt-Ma được vua Mông Cổ Altan Khan phong cho phương trượng của phe phái Cách-Lỗ (còn gọiphái Hoàng giáo) vào thời điểm năm 1578. Kể từ 1617, Đạt-Lai Lạt-Ma đồ vật 5 trở thành tín đồ lãnh đạo chính trị và ý thức của Tây Tạng. Tính từ lúc đó, bạn Tây Tạng xem Đạt-Lai Lạt-Ma là hiện nay thân của bồ tát Quán thay Âm, cùng Ban-Thiền Lạt-Ma (Panchen Lama) là người phụ chính. Từng một Đạt-Lai Lạt-Ma được coi là tái sinh của vị trước. Tính tới thời điểm này Phật giáo Tây Tạng đã tất cả 14 vị Đạt-Lai Lạt-Ma chỉ đạo phái Cách-lỗ như sau: 1, Căn-đôn Châu-ba (根敦珠巴,Gendun Drub, 1391-1474) 2, Căn-đôn Gia-mục-thố (根敦嘉穆錯,Gendun Gyatso,1475-1542) 3, Toả-lãng Gia-mục-thố (瑣朗嘉穆錯,Sonam Gyatso, 1543-1588) 4, Vinh-đan Gia-mục-thố (榮丹嘉穆錯,Yonten Gyatso, 1589-1616) 5, La-bốc-tạng Gia-mục-thố (羅卜藏嘉穆錯,Losang Gyatso, 1617-1682) 6, Thương-ương Gia-mục-thố (倉央嘉穆錯,Jamyang Gyatso, 1683-1706) 7, Cách-tang Gia-mục-thố (格桑嘉穆錯,Kelsang Gyatso, 1708-1757) 8, Khương-bạch Gia-mục-thố (姜白嘉穆錯,Jampel Gyatso,1758-1804) 9, Long-đa Gia-mục-thố (隆多嘉穆錯,Lungtog Gyatso, 1806-1815) 10, Sở-xưng Gia-mục-thố (楚稱嘉穆錯,Tsultrim Gyatso,1816-1837) 11, Khải-châu Gia-mục-thố (凱珠嘉穆錯,Kedrub Gyatso, 1638-1856) 12, Xưng-lặc Gia-mục-thố (稱勒嘉穆錯,Trinle Gyatso, 1856-1875) 13, Thổ-đan Gia-mục-thố (土丹嘉穆錯,Tubten Gyatso, 1876-1933) 14, Đăng-châu Gia-mục-thố (登珠嘉穆錯,Tenzin Gyatso, 1933-nay)  ĐỨC ĐẠT LAI LẠT MA THỨ XIV HIS HOLINESS THE XIV THE DALAI LAMA ( 登珠嘉穆錯 - Tenzin Gyatso )    Phim tài liệu: Đạt Lai Lạt Ma – vong hồn Tây Tạng(avi, 44m10s, 349MB, Anh ngữ) Documentary: The Dalai Lama – Soul of Tibet (avi, 44m10s, 349MB, English) Xem video đoạn phim Lễ Trao bộ quà tặng kèm theo Congressional Gold Medal 2007 (click vào đây) Nguyên quán & cơ duyên Theo truyền thống lịch sử của người Tây Tạng, Đạt-Lai Lạt-Ma là hiện nay thân lòng từ của chư Phật và người yêu Tát, bạn chọn tuyến phố tái sinh trở lại kiếp người để tương hỗ chúng sanh. Danh hiệu Đạt-Lai Lạt-Ma cũng được hiểu là Hộ Tín, "Người đảm bảo an toàn đức tin" (Defender of the Faith), Huệ Hải, "Biển to của trí tuệ" (Ocean of Wisdom), Pháp vương, "Vua của Chánh Pháp" (King of Dharma),Như ý châu, "Viên bảo châu như ý" (Wishfulfilling Gem)... Quá trình tìm kiếm Đạt-Lai Lạt-Ma Khi Đạt-Lai Lạt-Ma lắp thêm 13 viên tịch vào khoảng thời gian 1933, chính phủ nước nhà Tây Tạng gặp mặt khủng hoảng trong việc tìm kiếm kiếm một người thừa kế. Năm 1935, vị nhiếp chủ yếu đi cho hồ thiêng Lhamo Lhatso ngơi nghỉ Chokhorgyal, khoảng 90 dặm từ thủ đô hà nội Lhasa. Theo truyền thống lịch sử của Tây Tạng, tín đồ ta hoàn toàn có thể nhìn thấy mọi bài toán ở tương lai từ bỏ hồ linh thiêng này. Lúc này vị nhiếp chủ yếu thấy ba chữ Tây Tạng Ah, Ka với Ma hiện tại lên thân mặt nước trong thay của hồ thiêng, theo sau tía mẫu từ này là bức ảnh của một ngôi chùa ba tầng với mái ngói greed color lục và một căn nhà có chiếc máng xối kỳ lạ. Năm 1937, chính phủ Tây Tạng vẫn gởi hầu hết hình ảnh thiêng liêng từ hồ thiêng đến các tỉnh thành của Tây Tạng để tìm kiếm chỗ tái sinh của Đạt-Lai Lạt-Ma. Một phái đoàn search kiếm tái sanh được thành lập và đi về phía Đông Bắc Tây Tạng, vị trưởng phái đoàn là Lạt-ma Kewtsang Rinpoche, Tu viện trưởng Tu viện Sera. Khi phái đoàn đã tới làng Amdo, họ thấy quang đãng cảnh chỗ này như thể y như hình ảnh đã thấy bên dưới hồ thiêng. Lobsang Tsewang giả trang thành người trưởng đoàn, và Lạt-ma Kewtsang giả dạng thành bạn thị giả cùng họ vào thăm 1 căn nhà với loại máng xối kỳ lạ. Bấy tiếng Lạt-ma Kewtsang có mang 1 xâu tràng phân tử (rosary) của Đạt-Lai Lạt-Ma lắp thêm 13 với chú bé bỏng trong tòa nhà ấy đã nhận được ra nó với yêu ước được nạm xem. Lạt-ma Kewtsang hứa hẹn sẽ cho nếu chú đoán được ngài là ai. Và chú bé nhỏ liền trả lời ngay bởi một các loại tiếng lóng của địa phương là "Sera aga", tức là "Lạt-ma ngơi nghỉ tu viện Sera". Tiếp đó, sư hỏi chú bé xíu vị trưởng phi hành đoàn là ai cùng chú nhỏ bé đã vấn đáp đúng, với chú cũng cho biết tên đúng mực của người thị giả. Theo tiếp đến là hàng loạt trắc nghiệm khác để chú bé xíu chọn lựa những đồ dùng thường ngày của Đạt-Lai Lạt-Ma sản phẩm 13 và chú nhỏ nhắn cũng phân biệt tất cả với nói: "của tôi, của tôi". Chú nhỏ bé ấy đó là Đạt-Lai Lạt-Ma hiện tại nay. Từ những kết quả của cuộc soát sổ này góp họ đoán có lẽ rằng họ vẫn tìm ra hóa thân new và lòng tin của chúng ta càng được vững bạo phổi thêm vày những ý nghĩa sâu sắc từ cha mẫu từ bỏ Tây Tạng đã có lần thấy bên dưới hồ thiêng: Ah là hàm nghĩa cho tỉnh limdo, chỗ chú nhỏ bé chào đời, Ka là chỉ đến Tu viện Kumbum, một ngôi Tu viện lớn nhất với cha tầng gần nhà của chú nhỏ xíu và Ma là ám chỉ mang lại ngôi tu viện Karma Rolpai Dorje ở trên ngọn núi của ngôi làng gần bên. ở đầu cuối phái đoàn đưa ra quyết định chú bé bỏng ấy là hậu thân của vị Đạt-Lai Lạt-Ma thiết bị 13. Quá trình tu học tập tại Tây Tạng Đạt-Lai Lạt-Ma bắt đầu sự nghiệp học tập vấn của bản thân vào năm 6 tuổi với hoàn tất học vị tối đa của Phật giáo Tây Tạng là Geshe Lharampa, tương tự với tiến sỹ Phật học tập (Doctorate of Buddhist Philosophy) trong tuổi 25 vào khoảng thời gian 1959. Năm 24 tuổi, Ngài đã tham gia kỳ thi đầu tiên tại những đại học Phật giáo Drepung, Sera và Ganden. Kỳ thi sau cuối được tổ chức tại Jokhang, thành phố hà nội Lhasa trong thời gian tiệc tùng Monlam, tháng giêng theo kế hoạch Tây Tạng. Xem thêm: Giải Phẫu Đốt Sống Thắt Lưng, Cách Xác Định Các Mốc Giải Phẫu Cột Sống Cổ Trước kia Ngài đề xuất học toàn bộ các môn học chủ yếu như Luận lý (logic) văn hóa truyền thống và thẩm mỹ Tây Tạng (Culture và Tibetan Art), Phạn ngữ (sanskrit), Y học tập (medicine), Triết học Phật giáo (Buddhist philosophy). Riêng biệt môn Phật học này là khó nhất, được chia ra làm năm phần là Bát-nhã-ba-la-mật-đa (prajñāpāramitā), Trung quán (mādhyamika), Giới pháp luật (vinaya), A-tỳ-đạt-ma cùng Lượng học tập (pramāṇa). Và các môn học tập phụ không giống là: biện luận (dialetics), thi ca (poetry), âm nhạc (music) với kịch nghệ (drama), thiên văn (astrology), văn phạm (metre và phrasing). Vai trò và trách nhiệm lãnh đạo  Đức Đạt Lai Lạt Ma (bìa phải) chạm chán gỡ Mao Trạch Đông (ngồi giữa) năm 1954  Đức Ban Thiền Lạt Ma, Mao Trạch Đông cùng Đức Đạt Lai Lạt Ma  Đức Đạt Lai Lạt Ma với Mao Trạch Đông Năm 1954, Ngài đã đến Bắc Kinh để thương thuyết tự do với Mao Trạch Đông và hồ hết nhà lãnh đạo trung hoa khác, bao gồm Chu Ân Lai và Đặng đái Bình. Mặc dù nhiên, những cuộc hiệp thương trong chuyến đi này không đem lại kết quả, ở đầu cuối Ngài đã quyết định muốn cứu vãn vãn đến Tây Tạng, đành nên ra nước ngoài. Đào thoát ra khỏi Tây Tạng Chính lấp lưu vong trên Dharamsala, Bắc Ấn Độ Ngày nay, với hơn 120.000 người Tây Tạng lưu trú tại vùng khu đất Dharamsala, Ấn Độ, được biết như là một trong những "Lhasa nhỏ", lập thành một cơ quan ban ngành lưu vong Tây Tạng với một Hội đồng Dân cử Tây Tạng (Commission of Tibetan People's Deputies) vào năm 1960. Trong những năm đầu giữ vong, Đạt-Lai Lạt-Ma đã lôi kéo Hoa Kỳ lên tiếng về vấn đề của Tây Tạng, hiệu quả ba quyết nghị sẽ được thông qua tại Hội đồng Lập Pháp của Hoa Kỳ vào thời điểm năm 1959, 1961 cùng 1965, lôi kéo nhà nắm quyền Bắc Kinh bắt buộc tôn trọng nhân quyền của người Tây Tạng và ước mong mỏi tự trị của họ. Với việc thành lập một cơ quan chỉ đạo của chính phủ lưu vong Tây Tạng, Đạt-Lai Lạt-Ma thấy rằng các bước khẩn cấp đề nghị làm là cứu nguy dân tị nạn cùng nền văn hóa truyền thống của Tây Tạng. Các lĩnh vực nông nghiệp, tởm tế, văn hóa, giáo dục đào tạo đã dần dần được tái hoạt động tại Ấn Độ. Trẻ em Tây Tạng được đi học và một Đại học tập Tây Tạng được thành lập tại Ấn Độ. Có tầm khoảng 200 tu viện Tây Tạng được tạo ra tại Ấn Độ nhằm tăng chúng tu học, bảo trì và bảo đảm an toàn văn hóa với tôn giáo của Tây Tạng. Năm 1963, Đạt-Lai Lạt-Ma đã ban hành một hiến pháp dân chủ (democratic constitution) hoàn toàn dựa bên trên giới luật trong phòng Phật và bản Hiến chương Nhân quyền của liên hợp quốc để biên soạn và chuẩn bị cho một mô hình đất nước Tây Tạng tự do thoải mái ở tương lai. Năm 1965, Ngài đến tham dự đại lễ Phật Đản Phật định kỳ 2500 trên Ấn Độ, đã gặp mặt được Thủ tướng Ấn Độ là ông Jawaharlal Nehru, cùng ông Chu Ân Lai, bàn bạc về sự việc của Tây Tạng. Ngày nay, thành viên của quốc hội Tây Tạng sẽ tiến hành bầu cử vì chưng dân chúng. Hội đồng nội các được bầu cử vì quốc hội. Đạt-Lai Lạt-Ma nhấn mạnh rằng nhiệm vụ chính của tổ chức chính quyền Tây Tạng là chăm sóc cho đời sống người dân với Ngài cũng nói thêm, khi Tây Tạng giành lại nền độc lập, Ngài sẽ không còn ngồi sinh hoạt văn phòng cơ quan chỉ đạo của chính phủ nữa.  Năm 1987, Đạt-Lai Lạt-Ma tham dự một hội nghị nhân quyền tại thủ đô hà nội Washington, Hoa Kỳ. Ngài khuyến nghị một Chương trình chủ quyền Năm điểm bao gồm: 1, thay đổi Tây Tạng thành một khu vực hòa bình; 2, hoàn thành việc di dân trung hoa đang de dọa sự mãi mãi của dân tộc bản địa Tây Tạng; 3, Tôn trọng những quyền dân chủ, thoải mái và quyền làm tín đồ của dân Tây Tạng; 4, hồi phục và đảm bảo an toàn môi sinh của Tây Tạng và ngừng việc áp dụng đất Tây Tạng để sản xuấtvũ khí nguyên tử và bỏ đồ truất phế thải nguyên tử; với 5, Khởi sự thương lượng ngay về quy chế tương lai của Tây Tạng cùng bang giao thân Tây Tạng với Trung Hoa. Một Tu sĩ Phật Giáo bình thường Dù được xem là một vị hoá thân, Đức Đạt-Lai Lạt-Ma 14 hay nói rằng: “Tôi chỉ là 1 trong tu sĩ Phật giáo bình thường, không hơn, không kém” (I am just a simple Buddhist monk - no more, no less). Sinh sống trong một tịnh thất nhỏ ở Dharamsala, Ngài thức dậy vào tầm 4 giờ sáng, ngồi thiền, rồi tiếp tục thao tác làm việc theo thời khóa biểu của văn phòng thiết yếu phủ, tiếp khách với diễn giảng giáo lý cho những khóa tu hoặc chứng minh các đại lễ. |
