Một số nhà nghiên cứu cho rằng trong những tính chất nổi bật của nhạc Việt là êm đềm, trữ tình.Tuy nhiên, trong số những ca khúc nhạc Việt với nhạc nước ngoài lời Việt sống mãi mãi với thời hạn vẫn gồm có tác phẩm khiến cho người nghe… giá gáy.
Bạn đang đọc: Đừng bỏ em 1 mình
Có thể nói ca khúc Đừng quăng quật em một mình (thơ Minh Đức Hoài Trinh, Phạm Duy phổ nhạc) xứng đáng được thai chọn là ca khúc “lạnh người” nhất lẫn cả về phần lời lẫn phần phối âm...
Khi nghe bản Đừng vứt em một mình (Lệ Thu hát, bản phối trước 1975), rất nhiều người vẫn rùng mình khi chỉ mới nghe phần đi dạo đầu phiên bản nhạc (intro): thoạt tiên là giờ piano nhấn từng nốt một: ngươi Fa La Fa Mi... Ngươi Fa La Fa Mi... Như các tiếng gõ vọng ra tự cõi u minh, rồi bỗng trỗi lên những âm nhạc chát chúa “Do La Fa... La Fa Mi” như giờ đồng hồ phèng la đưa tang...
 |
Nhà thơ Minh Đức Hoài Trinh Tư liệu |
Và rồi lời hát nghẹn ngào, u uất vang lên: “Đừng vứt em một mình. Đừng quăng quật em một mình. Trời giá buốt quá. Trời giá quá. Sao đành bỏ em một mình...?... Lời nào đó, lời làm sao đó. Tiếng ơn tình hay tiếng cầu kinh? Nhạc như thế nào đó, nhạc như thế nào đó. Nhạc gọi tín đồ hay nhạc call hồn?... Đừng im thinh. Đừng im thinh. Với giờ chày giờ búa nện đinh...”.
Quả thật, xét trong những ca khúc đã có được xuất bạn dạng ở nước ta thì chưa tồn tại bài hát nào chứa đựng những ca từ bỏ “lạnh gáy” như: Nhạc call hồn, giờ đồng hồ chày giờ búa nện đinh, côn trùng rúc rỉa thân mình... Xuyên suốt nội dung là lời của một cô nàng trẻ vừa bắt đầu lìa đời. Từ dịp nằm trong cỗ áo nghe giờ chày, giờ búa đóng nắp hòm, tiếng cầu kinh cùng mùi mùi hương khói chung quanh, rồi đường ra nghĩa địa gập ghềnh, hạ huyệt, cùng theo thời gian cỏ dại khóa lên nấm mồ trinh nữ... Ước mong muốn mãnh liệt của “hồn trinh nữ” là van nài những người dân còn sinh sống đừng vứt cô lại vào nỗi cô đơn, cô không thích xác thịt của mình bị côn trùng nhỏ rúc rỉa và nhất là không thích mình bị quên lãng trong ký ức của những người.
Xem thêm: 20 Câu Đố Hình Ảnh Câu Đố Vui Bằng Hình Ảnh, 43 Câu Đố Hại Não Ý Tưởng
 |
Trang bìa của bạn dạng in ca khúc Đừng vứt em một mình |
Minh Đức Hoài Trinh tên thật là Võ Thị Diệu Trinh (1930 - 2017), vốn là 1 trong tiểu thư xứ Huế, thuộc cái tộc quan tiền lại (cha bà là Tổng đốc thức giấc Quảng Nam). Năm 17 tuổi (1947) cô gái ra Thanh Hóa để vào chiến khu kháng Pháp. Phạm Duy vẫn viết về thiếu nữ một đoạn trong hồi cam kết như sau: “Tôi bấy giờ đã là quân nhân… bỗng chạm mặt lại Minh Đức Hoài Trinh lúc đó được mười bảy tuổi từ thành phố Huế mộng mơ chạy ra với phòng chiến. Con gái còn lấy theo song gót chân đỏ như son và hai con mắt sáng như đèn trộn ô tô. Từ bỏ tướng bốn lệnh Nguyễn Sơn cho tới các âm nhạc sĩ, già xuất xắc trẻ, đơn chiếc hay vẫn có bà xã con… ai cũng đều mê mệt cô nhỏ bé này. Phạm Ngọc Thạch từ bỏ trung ương đi bộ xuống vùng trung du để vào phái mạnh Bộ, khi ghé qua Thanh Hóa, cũng nên tới Trường văn hóa xem mặt Hoài Trinh… Năm 1954, tôi chạm chán Minh Đức Hoài Trinh lần thứ cha khi tôi cho tới Paris ở khoảng hai năm. Chị em đã rời Việt Nam, đang sinh sống và làm việc với một bạn em trai trong 1 căn phòng nhỏ hẹp. Tía lần gặp nhau là rất hy hữu, tôi bèn chia sẻ với con gái và soạn được hai bài ca bất hủ…” (Phạm Duy gặp cô thứ 1 khi theo gánh hát lưu giữ diễn làm việc Huế, lần sản phẩm hai trong chiến khu với lần thứ cha ở Pháp. Ông phổ nhạc cho Hoài Trinh 2 bài xích thơ, bài xích kia là Kiếp nào gồm yêu nhau - NV).
Nhiều người cho là Minh Đức Hoài Trinh đã chạm mặt một đám tang đi qua rồi cảm giác làm bài bác thơ Đừng vứt em một mình. Tuy nhiên, theo nhạc sĩ Phạm Duy thì trong thời hạn làm báo ngơi nghỉ Pháp, Minh Đức Hoài Trinh đi thăm Viện bảo tàng Musée du Louvre (Paris) và con gái đã vô cùng xúc động khi đứng trước xác ướp của một người đàn bà có niên đại khoảng tầm 800 - 900 năm trước, mái tóc còn tương đối nguyên vẹn... Nhìn di hài tín đồ xưa, cám cảnh thân phận của một kiếp người và đông đảo ý thơ bật ra: “Đừng vứt em một mình/Khi trăng về rét lẽo/Khi chuông miếu u minh/Chậm rãi tiếng mong kinh... Đừng vứt em một mình/Môi vệ thần không linh/Tiếng thời gian rền rĩ/Đường nghĩa trang gập ghềnh... Đừng bỏ em một mình/Bắt em nghe giờ búa/Tiếng búa nện vào đinh/Hòa trong giờ u minh... Đừng bỏ em một mình/Cho côn trùng rúc rỉa/Cỏ dại bao phủ mộ trinh/Cho bão tố bấp bênh... Đừng quăng quật em một mình/Mấy ngàn năm sau nữa/Ai làn tóc còn xinh/Đừng quăng quật em một mình”.
Bài thơ cội thuộc thể ngũ ngôn, bao gồm 10 khổ (mỗi khổ 4 câu), nhịp thơ đi đều đều nhưng qua tay của “phù thủy” Phạm Duy thì cũng với mọi câu chữ đó ông đang lặp đi lặp lại khiến cho nỗi nhức như được dàn trải. Rồi ở đoạn cao trào, chiếc chất “đều đều” của bài xích thơ biến đổi mất: “Lời như thế nào đó, lời như thế nào đó, tiếng ân tình hay tiếng ước kinh. Nhạc làm sao đó, nhạc nào đó. Nhạc gọi fan hay nhạc gọi hồn?” như thể tiếng thét, xâu xé nội trọng điểm trong lần đau rã rời... Chính 2 liên minh “Ai làn tóc còn xinh. Đừng quăng quật em một mình” cho họ thấy cảm hứng của cô bé sĩ lúc đứng trước mái tóc còn sót lại của hotgirl gần nghìn năm trước...
Tạo thành công cũng như hiệu ứng về mặt trọng tâm linh của ca khúc Đừng bỏ em một mình, kế bên 2 tác giả thơ và nhạc, còn phải nói tới tiếng hát của cụ danh ca Lệ Thu. Bao gồm cách xử lý bài bác hát cùng giọng ca ma mị của Lệ Thu đã tạo nên “cái hồn” của bài hát trở phải ai oán, não nùng và thê thiết hơn.
Một điều đáng để ý nữa là trường đoản cú trước năm 1975, bởi vì sự “rùng rợn” của ca khúc này qua giờ hát Lệ Thu mà bộ phim truyện Con ma công ty họ Hứa (đạo diễn Lê Hoàng Hoa) đang dùng bài bác hát này để gia công tăng thêm hiệu ứng “lạnh gáy” mang lại khán giả.
